فهرست مطالب

پژوهشنامه متین - پیاپی 34-35 (بهار و تابستان 1386)

پژوهشنامه متین
پیاپی 34-35 (بهار و تابستان 1386)

  • 180 صفحه، بهای روی جلد: 7,500ريال
  • تاریخ انتشار: 1386/07/07
  • تعداد عناوین: 9
|
  • صفحه 1
  • مقالات
  • منصور انصاری صفحه 5
    اسلام سیاسی به عنوان یکی از مهمترین جریان های سیاسی تاثیرات مهمی بر سراسر جهان و به ویژه کشورهای اسلامی داشته است. در این مقاله نویسنده تلاش می کند تا با بررسی زمینه های پیدایش مفهوم اسلام سیاسی به عنوان مقوله ای مفهومی به بررسی آرا و اندیشه های سه متفکر تاثیر گذار در این حوزه بپردازد. البته این به معنای تاکید بر همسانی اندیشه های این سه متفکر نیست بلکه تلاشی است برای نشان دادن برخی از وجود اولیه ای که امکان نظری و عملی اسلام سیاسی را فراهم کردند.
    کلیدواژگان: اسلام سیاسی، امام خمینی، سید قطب، ابوالعلا، مودودی
  • سید محمد موسوی بجنوردی، زهرا حق محمدی فرد صفحه 29
    مبحث مربوط به مسئولیت پزشک از دیرباز مطرح بوده و نظریات مختلفی از سوی فقها و محقوق دانان در این خصوص مطرح گردیده است. هدف پژوهش حاضر این است که با محور قرار دادن نظریات فقهی امام خمینی، نظریات موافق و مخالف را مطرح کرده و با بررسی نظریات فقها و مواد قانونی مربوط به مسئولیت پزشک، بتواند انتخابی منطقی، سازگار با نیازهای جامعه و پاسدار حقوق و منافع بیماران و پزشکان...
    کلیدواژگان: مسئولیت، مدنی، کیفری، پزشک، خطای پزشک
  • جمشید جعفرپور صفحه 59
    نهاد ولایت و وصایت که از موضوعات مهم فقه امامیه و قوانین موضوعه می باشد، پا گرفته از محجوریت گروه هایی از اجتماع است که قانونگذار با هدف حمایت از آنها، بسته به میزان حمایت مورد نیاز، آنان را از تصرف منع کرده و امور آنان را به دیگران سپرده است.
    صغیر، مجنون و سفیه به عنوان «محجور» هر کدام در امور مالی و غیر مالی خود به میزان متفاوت از طریق پدر یا جد پدری و وصی به استیفای حقوق خود می پردازند.
    ولی قهری که دامنه وسیعی از اختیارات و مسوولیت ها را از طریق قانون در قبال مولی علیه بر عهده دارد، می تواند بعد از خود این اختیارات را به میزانی که صلاح می داند به وصی تفویض نماید.
    کلیدواژگان: حجر، محجور، مولی علیه، ولی، وصی، ولی قهری
  • غفور خویینی صفحه 73
    مباحث مربوط به مصلحت و مبتنی بودن احکام واقعی بر مصالح و مفاسد نفس الامری در علم اصول از اهمیت ویژه ای برخوردار است، به نحوی که پذیرش یا عدم پذیرش آن می تواند تاثیرات در خور توجهی در فقه و حقوق اسلامی پدید آورد، به ویژه آنکه اگر معتقد به آرایی چون آرای امام خمینی باشیم که مصالح و مفاسد را در حوزه معاملات قابل دسترسی می دانند. در مباحث مربوط به ظنون و امارات، مساله مربوط به مصلحت های فائته (فوت شده) در صورتی که امارات به خطا روند و به احکام واقعی نرسند همواره ازدغدغه های اصولیینی بوده که در زمان غیبت قائل به انفتاح باب علم و علمی بوده اند. در این مساله پر اهمیت شیخ انصاری(ره) با ابتکار و نظریه پردازی مصلحت سلوکیه سعی کرد که این مشکل را حل نماید. لکن نظر او آرای موافق و مخالفی با تقریرات مختلف را در پی داشت. در این میان امام خمینی، به عنوان یک اصولی دارای ابتکار، تاملاتی را در این نظریه پردازی مطرح ساخت و سعی نمودکه با واقع گرایی بیشتری با این مساله که در لبه تیزبین تخطئه و تصویب قرار دارد، برخورد نماید. در این مقال کوشش گردیده که ابعاد این مساله از حوزه نگاه اصولیین مطرح عصر اخیر به ویژه امام راحل مورد تدقیق و بررسی قرار گیرد.
    کلیدواژگان: امکان، احتمال عقلی، تعبد به ظن، مصلحت سلوکیه، محاذیر ملاکی، محاذیر خطابی، طریقیت امام، سببیت اماره
  • یحیی فوزی صفحه 89
    سازمان مجاهدین خلق، که در دهه چهل تاسیس گردید، از جمله گروه های سیاسی بود که هم با رژیم شاهنشاهی به مبارزه پرداخت و هم با نظام جمهوری اسلامی. نویسنده، در این مقاله، ضمن توضیح در مورد چگونگی فعالیت این سازمان پس از انقلاب اسلامی تلاش کرده است استراتژی سازمان را در این دوران در برخورد با مواضع امام خمینی و نظام جمهوری اسلامی ایران روشن نماید و نشان دهد که چه عواملی باعث شد تا این سازمان در مقابل جمهوری اسلامی موضع گرفته و اقدام به مبارزه مسلحانه نماید. همسویی سیاست های سازمان و بنی صدر از جمله مواردی است که در این مقاله بر آن تاکید شده است. همچنین، در این مقاله، فعالیت های سازمان تا پایان جنگ ایران و عراق مورد بررسی قرار گرفته است.
    کلیدواژگان: سازمان مجاهدین، انقلاب اسلامی، بنی صدر، رجوی، مبارزه مسلحانه، ترور
  • محمد منصورنژاد صفحه 113
    نوشتار حاضر عهده دار بررسی تطبیقی بحث عقل از دیدگاه امام خمینی و غزالی، به عنوان یکی از مبانی انسان شناسی اندیشه سیاسی این دو اندیشمند احیاگر، است و مباحث آن در راستای مدلل نمودن این فرضیه اند: در حالی که اندیشه سیاسی غزالی در پارادایم اندیشه سیاسی سنتی تحلیل پذیر است، اندیشه امام خمینی از شاخص های اندیشه سیاسی سنتی فراتر می رود.
    کلیدواژگان: محمد غزالی، امام خمینی، عقل، انسان شناسی، اندیشه سیاسی
  • سیدصادق موسوی صفحه 139
    درعرصه روابط اجتماعی برای اینکه حقی، که ریشه آن اراده شخص یا اشخاص باشد، به وجود آید و موجودی به نام عقد تولد یابد؛ بی تردید عناصری مانند قصد، رضا، اراده، ایجاب و قبول و مانند آن نقش جوهری و اساسی دارند. در این راستا مراحل و منازلی مانند تصور، تصدیق به فایده، شوق، رضا، اراده و غیره در درون آدمی طی شده و در نتیجه انشای مفاد آن ادراک در امور اعتباری می شود که در اصطلاح فقه وحقوق «رضا» نامیده می شود و ایجاد مفاد آن توسط اراده موجود شده «قصد انشاء» نام دارد که تمام واقعیت قرارداد با قصد باطنی است و قصد باطنی هم در صورتی می تواند اثر حقوقی داشته باشد که با کاشف خارجی و مبرز همراه شود و با ایجاب و قبول اعلام گردد. از فرمایشات مرحوم امام خمینی(س) قابل استنباط است که تمام هویت عقد به ایجاب موجب است و قبول، شانش تثبیت و تنفیذ آن چیزی است که موجب با قصد انشاء موجود کرده است. در این مقاله، مبانی و آثار این نظریه مورد مداقه و تتبع قرارگرفته است.
    کلیدواژگان: اراده، قصد، رضا، اراده باطنی، اراده ظاهری، ایجاب، قبول، اعتبار
  • مصطفی مهرآیین، محمد فاضلی صفحه 151
    پژوهش انسان شناختی مایکل فیشر، انسان شناس امریکایی، درباره انقلاب اسلامی ایران نمونه ای خاص از رویکرد فرهنگی در مطالعه انقلاب ها است. هدف این نوشتار بررسی آرا و اندیشه های فیشر درباره انقلاب ایران و پیامدهای آن است. این مقاله با مرور پرسشهایی که فیشر درباره انقلاب اسلامی ایران مطرح ساخته آغاز می شود و سپس با بررسی چهارچوب اندیشه ورزی فیشر درباره انقلاب ایران، روش شناسی وی، نگاه او به ایران قبل از انقلاب، دیدگاهش در مورد امام خمینی(س)، تحلیلی که از علل ساختاری انقلاب ایران دارد و همچنین نظریاتش درباره پی آمدهای انقلاب ایران ادامه می یابد. در آخرین بخش مقاله نیز اندیشه های فیشر به صورت انتقادی مورد بررسی قرار می گیرد.
    کلیدواژگان: انقلاب اسلامی، مایکل فیشر، فرهنگ، مدرسه دینی، پارادایم کربلا، مدل گفتمانی، مطالعه انسان شناختی انقلاب، شناخت متعارف
|
  • Mansur Ansari Page 5
    Political islam as one of the important political currents had important impact upon the world particulary upon the Islamic countries. This article is an attempt to explore the backgrounds of the origination of the concept of political Islam as a conceptual category with reference to the views of three thinkers in this field. It does not mean that they share the same views. The author of the article tries to depict the preliminary backgrounds that paved the way for the advent of the theoretical and practical possibility of political Islam.
  • S.Mohammad Moosavi Bojnourdi, Zahra Hagh Mohammadi Fard Page 29
    The issue of the responsibilities of the physicians have been the matter of debate since long ago and different views have been offered by the Jurisprudents and lawyers in this regard. The aim of the present article is to deal with opposing views with special reference to Imam Khomeini is views and find out a logical solution to be compatible with the requirements of time and society and protect the rights and interests of the patients and physicians. Therefore, first the concept and conditions of the realization of the responsibilities of a physician was treated then the civil and penal responsibilities of the physicians in Islamic penal code was explored and finally Imam Khomeini and other Jurisprudent's views was studied.
  • Jamshid Jafarpour Page 59
    The institutions of wilayat (guardianship) and wisayah (legatee) are among the important issues of Shiah Jurisprudence that pertain to those people who are under guardianship and the lawgiver twies to support them under the guardianship of the others. Saghir (minor) majnun (insane) and Safih (fool) are among the people who are under guardianship and they should enjoy their right financially through thier parents. Qahri guardianship enjoys more authorities and can delegate a part of it to his legatee.
  • Ghafur Khoeini Page 73
    The issue of expediency and basing the real rules on expediencies and corruptions enjoy a special place in Ilm al-Usul in a way it’s acceptance or rejection will effect on Figh and Islamic law particulary if we believe in Imam khomeini's views who holds that expediencies and corruptions are accessible in the field of transactions. The issues of zanun (conjectures) and amarat (signs) pertain to faitah (dead) expediencies which constitute the main concern of Usuli scholars. In this regard Shaych Ansari developed his theory of Sulukiyyah to solve that problem which some were in agreement with him and some others did not agree with him. Imam Khomeini as an Usuli scholar presented his own view to solve this problem. This article is an attempt to study this issue with reference to Imam Khomeini's ideas.
  • Yahya Fouzi Page 89
    Mojahedin Khalg organisition was created in 1965. This group was among the political groups that tlaged campaign agaist both Shah's regime and the Islamic republic of Iran. This article is an attempt to depict the activity of the organisation after the eruption of the Islamic revolution in Iran and their confrontation with Imam Khomeini's stances and explain the reasons behind their armed struggle against the Islamic Republic. It also refered to Banisadr and his parallelism in politics with the organisation. Finally, it studied the activities of the organisation till the end of Irag-Iran war.
  • Mohammad Mansurnejad Page 113
    The present article is an atempt to carry out a comparative study of reason from the perspectives of Imam Khomeini and Ghazzali, for they are the anthropological sources of political thought. This work tries to prove that while political thought of Ghazzali is analysable within the tradational paradigm of political thought, Imam Khomeini's view transcends the tradational political thought.
  • Seyyed Sadig Moosavi Page 139
    In the field of social relation in order to attain a right which is rooted in the free will of people, the notion of contract will come into being. It goes without saying that in this regard certain elements such as gasd (intention) rida (consent), iradah (will), ijab (offer) and gabul (acceptance) play the main role. In this line other stages such as tasawwur (concept), tasdig bi faideh (judgement) etc. should be passed and reach to the stage of consent and work out its content by the will which is called qasdi insha which takes place with inner intension, and inner intension can have a legal effect if it is associated with an external evidence and declared with affirmation. This article is an attempt to study Imam Khomeini's views in this regard.
  • Mostafa Mehraeen, Mohammad Fazeli Page 151
    The anthropological study of the Islamic Revolution of Iran by the American anthropologist, Michael Fischer, is one of the examples of cultural approach towards the study of the revolutions, and the present article under takes to study his views about the Islamic Revolution of Iran. First his questions about the revolution are viewd, then his method and outlook about Iran before the Revolution and also his views about Imam Khomeini and the outcomes of the Revolution are studied. At the end of the article Fischer's views are studied critically.